BUĞDAY FİYATI MALİYETİN VE PİYASANIN ALTINDA

Buğday fiyatı maliyetin ve piyasanın altında

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Genel Kurulu’nda 2019 ürün yılına ait buğday ve arpa alım fiyatını açıkladı. Açıklanan fiyat enflasyonun üzerinde görünse de üretim maliyetlerinin ve serbest piyasa ile borsada oluşan fiyatların gerisinde kaldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı ve Toprak Mahsulleri Ofisi’nin detaylandırdığı bilgiye göre, 2018 yılında ton başına 1.050 lira olan Kırmızı/Beyaz Sert Ekmeklik Buğday alım fiyatı 2019 yılında yüzde 29 artışla ton başına 1.350 lira olarak belirlendi.
Geçen yıl ton başına 1.100 lira olarak açıklanan makarnalık buğday alım fiyatı 2019 yılında yüzde 32 artırılarak ton başına 1.450 liraya çıkarıldı.

Arpa alım fiyatı ise geçen yıla göre yüzde 33 artışla ton başına 825 liradan 1.100 liraya yükseltildi. Geçen yıl ton başına 800 lira olarak açıklanan çavdar, yulaf ve tritikale fiyatı 2019 yılında yüzde 28 artışla ton başına 1.025 lira olacak.

Fiyat artışı maliyetin altında kaldı

Buğday ve arpa alım fiyatında yapılan artış oranı Mart ayı itibariyle açıklanan yıllık yüzde 19.71’lik enflasyon oranının üzerinde olması nedeniyle fiyat çok yüksek görünse de üretim maliyetinin altında kaldı. Ayrıca serbest piyasada oluşan fiyatın da gerisinde. Gübre, mazot, tohum, ilaç ve diğer girdilerdeki bir yıllık fiyat artışının ortalama yüzde 50’nin üzerinde olduğu dikkate alındığında açıklanan alım fiyatı üretimin devam etmesini sağlayacak bir fiyat değil.

Üretici memnun değil

Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, daha ürünün piyasaya çıkmadığını, bu yıl buğday ekim alanlarında daralma olması nedeniyle üretimin az olacağını ve fiyatın yüksek seyredeceğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı: ” Maliyetler dikkate alındığında açıklanan fiyat çiftçinin buğday üretimini sürdürecek bir fiyat değil.Tohumluktan gübreye, mazottan ilaca her girdinin fiyatı yüzde 60-65 oranında arttı. Ramazan öncesi fiyat açıklanarak piyasadaki fiyat artışına ön alınmak istendi diye düşünüyoruz. Ama bu çiftçiye zarar verecek. Çiftçi para kazanamazsa başka ürünlere yönelir. Üretimi bırakır. Kimse mutlu değil.”

Özel sektöre göre fiyat yüksek

Hububat Tedarikçileri Derneği (HUBUDER)Yönetim Kurulu Başkanı Gülfem Eren, açıklanan fiyatın yüksek olduğunu belirterek,”Zaten yüksek fiyat bekliyorduk. Çünkü üreticinin maliyetleri çok arttı. Ayrıca ekim alanlarında ciddi daralma var.Beklediğimiz gibi fiyat yüksek açıklandı. Yüksek finansman maliyeti nedeniyle özel sektörün buğday alması kolay değil. Bu nedenle açıklanan bu fiyatla ürün daha çok Toprak Mahsulleri Ofisi’ne gider.” dedi.

Piyasa fiyatlarının gerisinde

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin 2 Mayıs 2019 tarihli piyasa bültenine göre makarnalık buğdayın piyasa fiyatı, 1 Mayıs 2019 günü ton başına 1704 lira. Makarnalık buğdayın borsa fiyatı ise Konya ve Çorum Ticaret Borsası’ndaki fiyatı ton başına 1544 lira. 2019 için açıklanan makarnalık buğday alım fiyatı 1450 lira. Düşük vasıflı makarnalık buğday alım fiyatı ise 1200 lira.

Anadolu Kırmızı Sert Buğdayın piyasa fiyatı ton başına 1365 lira, Konya Ticaret Borsası’nda tonu 1390 liradan, Polatlı Ticaret Borsası’nda 1709 liradan işlem gördü. 2019 ürünü sert ekmeklik buğday alım fiyatı ton başına 1350 lira, diğer ekmeklik buğdaylar için 1275 lira, düşük vasıflı ekmeklik buğdaylar için alım fiyatı 1125 lira olarak açıklandı.

Arpa alım fiyatı ise ton başına 1100 lira olarak açıklandı. Serbest piyasada arpanın alım fiyatı 1374 lira. Konya Ticaret Borsası’nda 1446,Polatlı Ticaret Borsası’nda 1436 lira, Eskişehir Ticaret Borsası’nda 1441 liradan işlem görüyor.

İthalata yüksek fiyat

Toprak Mahsulleri Ofisi, 2018’de buğday alım fiyatını 1050 lira olarak açıklamış ve daha sonra ithalat için yaptığı ihalede tonu 1500 liradan ithal buğday almıştı.Bu yıl ise üretim alanlarının daralması nedeniyle buğday üretiminin 18 milyon ton civarında olması bekleniyor. Bu nedenle hasat döneminden sonra fiyatların artması bekleniyor. Geçen yıl olduğu gibi üreticiye verilen fiyattan daha yüksek fiyatla buğday ithal edilebilir.

Dünya fiyatı 220-240 dolar

Türkiye’nin en çok buğday aldığı Rusya,Ukrayna ve Kazakistan bölgesinde 2018 ürünü buğdayın tonu ortalama 210-230 dolar arasında değişiyor. Amerika’da 210 dolar civarında, Fransa’da ise 215 dolar seviyelerinde.