Türkiye Ispanak Üretiminde Dünya Dördüncüsü,İhracat Potansiyeli Yüksek

Zehirlenme olayından sonra tüketimin durması nedeniyle fiyatı yarı yarıya düşmesine rağmen alıcı yok. Ürün çiftçinin elinde kaldı. Çok hassas olan ıspanak hasat edildikten sonra en geç bir hafta da tüketilmesi gerekiyor. Hasat yapanlar elindeki ürünü satamadığı için zarar ederken, hasat yapmayanlar da umutlu değil.

İlk olarak 1-3 Kasım tarihlerinde İstanbul’da 149 kişinin yediği ıspanaktan zehirlenerek tedavi için hastanelere başvurdukları açıklandı. Sonra, Tekirdağ, Edirne ve Kocaeli’nde ıspanaktan zehirlendiklerini söyleyenlerle birlikte sayı 196’ya çıktı. Sağlık Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı İstanbul İl Müdürlüğünden yapılan açıklamada incelemeler sonunda zehirlenmenin ıspanaktan değil, ıspanağa karıştığı iddia edilen yabancı ottan kaynaklandığı ifade edildi. Herkesin gönül rahatlığıyla ıspanak tüketmeleri önerildi. Fakat pek inandırıcı olmadı. Ispanak üreticileri ve satıcılarının ıspanağı çiğ olarak yemeleri de işe yaramadı. Ispanak tüketimi bıçak gibi kesildi.

Türkiye ıspanak üretiminde dünya dördüncüsü

Türkiye, ıspanak üretiminde dünyanın sayılı ülkelerinden birisi. Yıllık ortalama 225 bin ton üretimle şu anda dünyada en büyük dördüncü üretici konumunda. İlk sırada yıllık üretimi 24.4 milyon ton olan Çin var. Amerika Birleşik Devletleri 323 bin ton ile ikinci, Japonya 248 bin tonla üçüncü sırada. Yoğun yağış ve nemli olması nedeniyle Doğu Karadeniz Bölgesi dışında Türkiye’nin hemen her yerinde ıspanak yetişiyor.Ancak, İzmir Torbalı ve Menemen,Ankara Beypazarı,Manisa Salihli gibi üretim bölgeleri öne çıkıyor.

İhracat potansiyeli yüksek

Dünyada ıspanak üretimi belli ülkelerde olduğu için ihracat olanakları da çok yüksek. Özellikle dondurulmuş olarak, ıspanak tozu ve kek-börek sektöründeki gelişmeye bağlı olarak ıspanak ve diğer sebzelere talep var. İzmir Ticaret Odası Gıda İmalat ve Toptan Ticaret Meslek Komitesi Başkanı Cemil Gökçen, Türkiye’nin ıspanak dahil bir çok ürünü ihraç edecek potansiyele sahip olduğunu ancak buna yeterince hazırlıklı olunmadığını söyledi. Zirai ilaçlamaya dikkat edilmediğini, peş peşe ekilen ürünlerde ilaç kalıntısı geçişleri olabileceğini belirten Gökçen: “İki yıl önce Kanada’ya dondurulmuş ıspanak ihracatı için bağlantı kurduk. Yıllık 400-500 ton ürün gönderecektik. Fakat gönderdiğimiz numunelerde analiz yapmamıza rağmen salmonela gibi bir kalıntı çıktı. Gönderemedik. Kanada gibi yanı başında Amerika gibi büyük bir üretici var. Ama Türkiye’den almak istiyor.Dövizin Türk lirası karşısındaki değeri nedeniyle tarım ürünlerinde cazip bir ülke olduk. Fakat bu ihracata hazırlıklı değiliz. Gerekli önlemler alınır ve sağlıklı, güvenilir üretim yaparsak bir çok ürünü rahatlıkla ihraç ederiz. Bunlardan birisi de ıspanak. Çünkü talep var.”dedi.

Üreticinin zararı büyük

İzmir Menemen’de konuştuğumuz çiftçiler, ürettikleri ıspanağın ellerinde kaldığını ve daha önce sipariş aldıkları için sebze meyve toptancı haline götürdükleri ıspanağı satamadan geri getirdiklerini ifade etti. Çiftçilere göre hasadı yapılan ürünler satılmadığı için çöpe gidecek. Hasadı bekleyen ürünlerde ise işçilik başta olmak üzere maliyet sürekli artıyor. Çiftçiler, yıllardır ıspanak ürettiklerini bugüne kadar zehirlenme diye bir olayı hiç duymadıklarını belirterek, raf ömrünün uzatılması amacıyla sıkılan ilaçtan böyle bir zehirlenmenin olabileceğini, fakat, bu işin faturasının da kendilerine kesildiğini söylüyor.

Tarım Bakanlığı: “Tarım ilacı kullanmayın,sabunlu su püskürtün”

“Ispanak Yetiştiriciliği” başlığı ile bir broşür yayınlayan Tarım ve Orman Bakanlığının Ankara İl Müdürlüğü, yabancı ot kontrolü ve ilaçlama ile ilgili bölümde ıspanakta tarım ilacının kullanılmaması gerektiğini ifade ediyor. Broşürün ilgili bölümünde şu bilgilere yer veriliyor:

Yabancı Ot Kontrolü: Ekiminden sonra zararlı ot kontrolünün mekanik yollarla yapılması mümkün değildir. Ispanağın temiz bir tohum yatağı üzerinde yetiştirilmesi son derece önemlidir. Ekimden önce, mekanik ve kimyasal yollar ile zararlı ot kontrolü yapılabilir.

İlaçlama: Ispanak bitkisini hastalık ve zararlılardan korumak için şu önlemler alınmalıdır:

— Ispanak bitkisinin hastalık ve zararlılardan korunması için tarım ilacı kullanılmamalıdır.

— Yapraklarda kalan ilaç artıkları yıkamayla çıkmayacağı için insanlara zararlı olabilmektedir.

— Ispanak bitkisinde yaprak bitlerini önlemek için sık aralıklarla sabunlu su püskürtülebilir.

— Salyangozların zararlarından korunmak için fidelerin etrafına meşe odunu külü serpilebilir.

— Ispanak, patates ve meyve ağaçları gibi bitkilerden uzağa dikilmelidir. Bu bitkilere gelen zararlılar ıspanak bitkisine de hastalık taşıyabilir.

— Ispanak tohumu atılırken sık atılmamasına dikkat edilmelidir. Sık ekim hastalıkların yayılmasını kolaylaştırır.

— Yabani otların temizlenmesine özen gösterilmelidir.

— Sulamaya dikkat edilmelidir. Aşırı rutubet hastalıkların yayılmasına neden olur.

— Tohum seçerken kaliteli ve sağlıklı olmasına dikkat edilmelidir.

— Taze gübre kullanılmamalıdır.

Ali Ekber YILDIRIM